گویش و فرهنگ عامیانه همدان + 64 واژه از گویش همدانی

فرهنگ محلی همدان، همچون دیگر فرهنگهای عامیانه‌ی زوال یافته، یا درحال زوال، بویژه دراثر تحولات دو سه دهه‌ی اخیر و گسترش روابط اجتماعی و اقتصادی و اختلاط و استحاله‌ی اقشار و طبقات و یکسان گشتن «آرمان»ها، روی به نابودی گذارده است.

همدان و توابع آن، ازدیرباز، دارای فرهنگی ریشه‌دار و غنی بوده است،‌که قدمت برخی از عناصر آن بتحقیق برابر تاریخ سه‌هزاه‌ساله‌ی شهر می‌بوده. قراینی هست که می‌توان دانست تحولات و دگرگونیهایی که سابقأ و درطول تاریخ، در فرهنگ عامیانه‌ی این ولایت رخ داده، بسبب «پویا» (Dynamic) نبودن جامعه و یا کندی جریانهای «زیرساخت»ی آن، به اندازه‌ی امروز،‌سریع و زوال‌اور نبوده، و از اینرو جریانهای «روساخت»ی ـ از جمله فرهنگهای محلی، و فرهنگ عامیانه‌ی همدان نیز ـ کمتر دستخوش تحول و دگرگونی گشته است. زیرا فی‌المثل، بازمانده‌ی زبان پهلوی، که در گویش عوام آن ولایت رسوب کرده ـ همواره به عنوان «فهلویات» نام برده و یا مورد جستجو و تحقیق واقع گشته است.