چرا به ائمه می گویند یا ابن رسول الله و به مأمون نمی گویند، او هم پسر عموی پیامبر است؟!

روزی مأمون از امام رضا(ع) پرسید «چرا مردم شما را یا ابن رسول الله(ص) خطاب می کنند و به ما یا ابن رسول الله نمی گویند در حالی که ما هر دو از شجره پیغمبر(ص) هستیم ما سادات عباسی هستیم و شما سادات علوی و جد شما علی بن ابیطالب است که پسر عموی پیغمبر بودند و جد ما هم ابن عباس است که ایشان هم پسر عموی پیغمبر(ص) بودند.»

حضرت امام رضا(ع) جواب فرمودند که «این را از خود مردم سؤال کنید که چرا ما را یا ابن رسول الله خطاب می کنند و به شما نمی گویند.»

مأمون اصرار کرد که «جواب آنرا از شما می خواهم بشنوم.»

امام رضا(ع) در یک کلام فرمودند «به دلیل "ابنائنا" (که استناد به آیه شریفه مباهله است)، در این آیه خداوند امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را به عنوان فرزندان رسول خدا(ص) معرفی کرده و از این نظر هم مردم ما را فرزندان رسول خدا می دانند ولی آیه مباهله و کلمه "ابناءنا" در شأن شما نازل نشده است.»
خداوند در آیه مباهله می فرماید: «فَمَنْ حَآجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ: پس هر که در این [باره] پس از دانشى که تو را [حاصل] آمده با تو محاجه کند بگو بیایید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را فرا خوانیم سپس مباهله کنیم و لعنت ‏خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.»(آیه 61 سوره آل عمران)

مأمون شبهه ای مطرح و در پاسخ امام رضا(ع) گفت: «"لولا نساء نا" یعنی این استدلال صحیح است به شرط اینکه در دنباله آیه کلمه "نساء نا" وجود نداشته باشد. نساء نا یعنی زنان ما و پیغمبر اکرم از زنان خودشان کسی را نبردند بلکه تنها بانویی که در داستان مباهله حضور دارند حضرت زهرا(س) هستند.» (مقصود مأمون این بود که در این آیه مجاز به کار رفته همچنان که مجازا کلمه "نساء نا" وارد شده و حضرت فاطمه زهرا در مباهله حضور دارند. بنابراین امام حسن(ع) و امام حسین(ع) فرزندان رسول خدا نیستند و به صورت مجاز اطلاق ابن و فرزند شده است؛ این نقضی بود بر استدلال امام رضا(ع).)

امام رضا(ع) در جواب مأمون فرمودند: «"لولاء انفسنا" یعنی این استدلال شما هم صحیح است اگر کلمه "انفسنا" به دنبال آن نبود. کلمه "انفسنا" دلالت بر این دارد که حضرت امیرالمؤمنین(ع) نفس پیامبر(ص) هستند. حضرت فاطمه زهرا(س) هم همسر امیرالمؤمنین(ع) هستند و اطلاق نساءنا به اعتبار حضرت امیرالمؤمنین(ع) صحیح است و چون حضرت امیر(ع) نفس پیامبر هستند. بنابراین کلمه نساء مجاز نیست و حقیقت است و کلمه ابنا هم مجاز نیست و حقیقت است.»

مأمون وقتی این جواب امام رضا(ع) را شنید سر تسلیم فرود آورد و تصدیق کرد «شایسته است که ائمه(ع) را فرزندان رسول خدا(ص) بخوانند.»

(این فرزند خواندن به اعتبار حضرت فاطمه زهراست و بنی عباس گرچه از سادات عباسی هستند ولی به آنها ابنا رسول خدا(ص) نمی گویند.)